Nieetyczne postępowanie – zawiniona przyczyna rozkładu pożycia małżeńskiego
22 października 2013
Nieetyczne postępowanie – ale co to w zasadzie jest? o jakim postępowaniu tu mówimy?
Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.
Wszelkie działania, a nawet zaniechania, które naruszają powyższe można określić jako nieetyczne postępowanie małżonka. Nieetyczne zachowanie się małżonka zawsze będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami).
Zasady współżycia społecznego (art. 5 KC) stawiają zachowaniu małżonków wobec siebie nawzajem i wobec rodziny drugiego małżonka większe wymagania niż postępowanie ludzi względem siebie obcych.
W czasie trwania małżeństwa, obowiązuje małżonków wzajemny szacunek i wzajemna pomoc. Zachowanie lub zaniechanie, które w stosunkach między obcymi ludźmi nie byłoby uznawane za naganne, może być między małżonkami uznawane za takie z punktu widzenia trwałości małżeństwa.
Osoby, które łączy ze sobą wzajemna skłonność i które zamierzają zawrzeć ze sobą związek małżeński, powinny poczuwać się do obowiązku wierności i szczerości. Dlatego też utrzymywanie stosunków cielesnych z osobą trzecią przez jednego z przyszłych małżonków w okresie, gdy łączyły ich już więzy uczuciowe, poprzedzającym bezpośrednio zawarcie przez nich małżeństwa, nie jest zgodne z dobrymi obyczajami.
Wzajemna szczerość, do której obowiązani są małżonkowie, nie sięga tak daleko, żeby obejmowała przeszłość każdego z nich, jeżeli ślady tej przeszłości nie znajdują odbicia w obecnej sytuacji życiowej małżonków.
Obowiązek wzajemnej pomocy nabiera szczególnego znaczenia w niepomyślnych okolicznościach życiowych, w szczególności takich jak choroba. Porzucenie małżonka w ciężkiej chorobie, a więc wówczas, gdy potrzebuje on specjalnie troskliwej opieki i serdecznego współczucia, z reguły spotyka się ze sprzeciwem moralnym społeczeństwa.
Za nieetyczne postępowanie należy również uznać poniżanie przez męża godności osobistej żony, polegające na odmawianiu jej równego poziomu życia w czasie, gdy nie pracowała zarobkowo, oraz na szykanowaniu jej, gdy podjęła pracę. Takie zachowanie powinno być traktowane za istotną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego.
Za nieetyczne postępowanie oraz ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego należy też uznać zatajenie przed drugim małżonkiem posiadanie dziecka pozamałżeńskiego. Obowiązek szczerości obejmuje bowiem wszystkie fakty z przeszłości z wyjątkiem tych, które nie znajdują już odbicia w istniejącej sytuacji małżonków.
W orzecznictwie wyrażono też pogląd, iż osoba, która zawiera związek małżeński z osobą mającą nieletnie dzieci z poprzedniego małżeństwa, jakkolwiek nie sprawuje prawnej pieczy nad nimi, powinna wspólnie ze współmałżonkiem starać się o ich utrzymanie i wychowanie. Złe obchodzenie się przez współmałżonka z dziećmi drugiego małżonka może stanowić ważną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego.
Także reakcja małżonka w formie ciężkich zniewag na nieodpowiednie zachowanie się drugiego małżonka jest niedopuszczalna i nie można przyjmować w tym zakresie żadnej kompensaty.
Oznacza to, że dopuszczalna reakcja na niewłaściwe postępowanie współmałżonka nie może wykraczać poza określone obiektywnie granice i nie może być w swym natężeniu niewspółmierna w stosunku do wagi przewinienia drugiej strony.
Adwokat Aleksandra Kutyma